śro, 17 lut 2021 22:58:48 +0100

40. rocznica zarejestrowania Niezależnego Zrzeszenia Studentów

17 lutego 1981 roku, po blisko miesięcznym strajku na uczelniach, komunistyczne władze zgodziły się na zarejestrowanie NZS - pierwszej tego rodzaju organizacji w krajach bloku komunistycznego. Z tej okazji Instytut Pamięci Narodowej zorganizował promocję książki - albumu opowiadającego o strajku studentów oraz o powstaniu NZS.

Oprócz rejestracji NZS, domagano się m.in. zniesienia przymusu nauczania języka rosyjskiego i przedmiotów indoktrynacyjnych, skrócenia służby wojskowej dla studentów, zniesienia cenzury w wydawnictwach oraz poszanowania autonomii szkół wyższych przez milicję i bezpiekę.

Strajk zakończył się sukcesem. 17 lutego 1981 roku władze uznały NZS, a następnego dnia podpisano porozumienie dotyczące pozostałych postulatów. Zdaniem prezesa IPN Jarosława Szarka był to jeden z ważnych etapów polskiej drogi do niepodległości, który do dziś budzi olbrzymie emocje wśród jego uczestników i świadków.

W związku z 40. rocznicą rejestracji NZS dziś odbyła się promocja książki "Egzamin studenta i obywatela. Rzecz o strajku studentów łódzkich w 1981 roku ". To dziennik wydarzeń spisany przez studentkę łódzkiej Akademii Medycznej, uczestniczkę strajku, Jadwigę Kowalczyk. - Książka zawiera między innymi wiele unikalnych fotografii - mówi doktor Sebastian Pilarski, który redagował zapiski Jadwigi Kowalczyk.

Posłuchaj także: Dziennik ze strajku. 40. rocznica studenckich strajków w Łodzi

Protest studentów trwał 29 dni, od 21 stycznia. Wzięło w nim udział około 10 tys. osób. Po rejestracji w lutym 1981 roku NZS funkcjonował do stanu wojennego, kiedy został zdelegalizowany. Organizacja działała w podziemiu. Ponownie została zarejestrowana 22 września 1989 roku, po ogólnopolskiej akcji strajkowej.